İsteğe Bağlı BAĞ-KUR ve Dijitalleşme

İsteğe bağlı BAĞKUR mükellefiyeti e-Devlet üzerinden başlatılabiliyor.  Ancak aynı gün olmadığı sürece isteğe bağlı BAĞKUR kapanışı; e-Devlet üzerinden yapılamıyor.

Doğru veya yanlış, gerekli veya gereksiz tartışmasına girilmeden vatandaşın kişisel bilgileri dijital ortama aktarıldı. Bu konuyla ilgili kamuoyunda tartışma yapılmasına gerek görülmediği gibi halkın dijitale geçmek isteyip, istemediği de vatandaşa sorulmadı.

Dijitale aktarılan vatandaşın kişisel ve sağlık bilgileri zaman zaman internet ortamından dünyaya bir şekilde arz oldu. Lise talebesi hocasının ev adresini ve kişisel bilgilerini internette gördü. Veya hastanelerdeki; hastalara ait kayıtlar da zaman zaman internet ortamında paylaşıldı.

Verilerin Dijital Ortama Aktarılması Gerekli mi?

Elbette hızlı ve tedbirsiz bir şekilde yeni bir sisteme geçişin olumsuz sonuçları da olacaktır, nitekim de oldu. Oysa birçok güçlü devlet konumunda bulunan ülkeler dijitale geçmekte acele etmiyor. Bırakın dijitale geçmeyi, kimliklerde resim olup/olmaması konusunu dahi vatandaş düzeyinde tartışabiliyorlar. Ki bu devletler dünyaya yön verecek kadar güçlü devletler.

Verileri dijitale aktarmak ve verileri muhafaza edip güvenliğini sağlamak oldukça masraflı bir iştir. Buna karşılık verilerin manuel bir sistemde tutulması daha az maliyetlidir. Ayrıca kâğıt ortamında tutulan arşivler daha güvenliklidir. Bazen ayakta alkışladığımız değişimleri, oturarak sorgulamamız yerinde olur.

E-Devlet şifresi ile sisteme giren bir vatandaş, talebi doğrultusunda saniyeler içinde isteğe bağlı BAĞKUR mükellefiyetini açabiliyor. Hatta sistemi o kadar basit hale getirdiler ki, “Bu nedir ki?” demek için inceleme yaparken farkında olmadan isteğe bağlı BAĞKUR mükellefi dahi olabilirsiniz.

İsteğe bağlı BAĞKUR açılışı neden bu kadar kolaydır. Zira bir işyerine bağımlı çalışmayan bir kimsenin boş zamanı vardır. Sigortasını başlatmak isteyen bir kimse bağlı, BAĞ-KUR kaydını başlatmak için bağlı olduğu sigorta müdürlüğüne gider. Elbette dijitale aktarılan kayıt sayesinde boş zamanı bulunan kimse boş zamandan; zaman kazanıyor.

Her Kolaylık; Faydalı ve Ekonomik Değildir

Bununla beraber vatandaşa zaman kazandırıp kolaylık sağlayan uygulamalara doğrudan kötü diyemez. Ancak “Bu gerekli mi?” diye sorabiliriz. Zira her kolaylığın maliyeti vardır ve bu maliyet bütün vatandaşlara yansır. Zaman içinde biriken gereksiz harcamalar semer gibi sırtımıza yapışır.

İsteğe bağlı BAĞ-KUR açılışında sağlanan bu kolaylık belki doğrudan tenkit edilemez. Ancak açılışta sağlanan kolaylığın; BAĞ-KUR kapanışında sağlanmamasını tenkit edilebiliriz. Zira isteğe bağlı BAĞ-KUR açılışında vatandaşın zamandan kazanıp sıkıntı çekmemesi için sistem üzerinden açılış yapması sağlanıyor. Oysa aynı şifre ile sisteme giren bir kimse; sistem üzerinden yaptığı açılışı; kapatamıyor. Tam bir çelişki değil midir? Maksat vatandaşa kolaylık sağlamaksa neden isteğe bağlı BAĞ-KUR kapanışının sistem üzerinden yapılması sağlanmıyor. Zira bu isteğe bağlı bir uygulamadır. Elbette zorunlu BAĞ-KUR veya sigortalılığın kapanışı için kendine has bazı şartları vardır. Oysa isteğe bağlı BAĞ-KUR’un bir şartı yoktur. Kişinin tercihine bağlıdır.

İsteğe Bağlı BAĞ-KUR Sigorta Müdürlüğünden Yapılabiliyor

İsteğe bağlı BAĞ-KUR kapanışının yapılabilmesi için kişinin bağlı olduğu Sigorta Müdürlüğüne gidip dilekçe vermesi gerekiyor. Açılışta istemedikleri dilekçeyi, kapanışta neden isteniyorlar? Mesele dilekçi ise e-Devlet üzerinden neden dilekçe verilemiyor.

Dijital ortamda resmi iş yapmayan bir kimse için konuyu biraz daha açabiliriz. Şirket kurmak isteyen bir kimse MERSİS sistemi üzerinden kişisel bilgilerini girip imza onayı aşamasını geçmesi gerekiyor. İmza onayı aşamasını; e-Devlet şifresi ile sisteme girip, onay vererek aşabiliyor. Eğer bir kimsenin yeni tip kimlik kartı varsa, nüfus idaresinde imza örneği de oluyor. İki kurum arasındaki entegrasyonla kişi işlemelerine kuruma gitmeden onay verebiliyor. Aynı sistemi isteğe bağlı BAĞKUR mükellefiyetinin kapanışında da yapabilirler.

Nasıl ki isteğe bağlık BAĞ-KUR açılışı kuruma gitmeden e-Devlet üzerinden açılabiliyorsa, aynı şekilde isteğe bağlı BAĞ-KUR’un kuruma gitmeden e-Devlet üzerinden kapanışının da yapılması gerekir. Zira açılışta sağlanan kolaylığın, kapanışta da sağlanması gerekir. Nitekim, sehven veya bir hevesle isteğe bağlı BAĞ-KUR mükellefiyetini tesis eden bir kimse, bu talebinden kısa süre sonra vazgeçebilir. Bu durumda vatandaşın; gerek yaşı gereği, gerekse bedeni rahatsızlığı nedeniyle kuruma gitmesi meşakkatli olabilir. Madem masraf yaptılar ve birçok şeyi dijitale aktardılar. Böyle kimseler düşünülerek, isteğe bağlı BAĞ-KUR mükellefiyetinin de e-devlet üzerinden kapanışının yapılmasının sağlanması gerekir.